Konumuz odaklanma. O değil de, “Süper Lig’de haftanın maçları ne oldu?” derken aklıma geldi. Avrupa’ya vizesiz dolaşım çıktı mı? Ay yalnız Snapchat’in yeni filtresini görmen lâzım, bak! Neden bahsettiğim tanıdık mı? Belki biraz daha geri gidersek daha da netleşecek. “Aslında çok zeki, bi’ de çalışsa neler yapacak! “Dersi derste dinlemiyor, çok hayal kuruyor.” “Kendi burada, aklı başka yerde.” Bu cümleler ilkokul boyunca veli toplantılarının vazgeçilmezi olduysa ve bugün biri bir şey anlatırken en son ne dediğine dair asla bir fikriniz yoksa, odaklanma sorunu yaşayan milyonlarca insandan birisiniz demektir.
Anda ve mutlu
Peki, ne bu odaklanamama durumu? Beynimiz öyle donanımlı bir mekanizma ki, yatmadan önce dişlerimizi fırçalarken yarınki kıyafetinizin altına hangi renk çorap giyeceğinizi düşünmenizi sağlayabiliyor ya da araba kullanmak gibi dikkat gerektiren bir eylemdeyken bile sevgilinizin doğum gününde size aldığı ve hiç beğenmediğiniz hediyeyi nasıl değiştirebileceğiniz konusunda çözüm üretmeye yöneltebiliyor. Ancak beynin bu daldan dala durumu stresle baş edebilmek, yaptığınız işte verimli olmak ve en önemlisi mutlu olmak gibi konuları maalesef olumsuz anlamda etkiliyor.
Yapılan araştırmalara göre insanlar içinde bulundukları ana odaklandıklarında daha mutlu olurken, akıllarından başka şeyler geçerken daha mutsuz oluyorlar. Örneğin işe gitme hali birçok kişi için mutsuzluk sebebiyken, yolculuğa odaklandıklarında insanlar daha mutlu olabiliyor. Tabii bu yurt dışında yapılan bir araştırma. Hiç köprü trafiğine girmişler mi diye bir sormak isteriz ama neyse odağımızı değiştirmeyelim. Yani, uzun lafın kısası mutlu olmak için de yaptığınız işe tam konsantre olup, yaratıcılığınızı tamamen ortaya koyabilmek için şu ana gelmeniz gerektiği saptanmış.
İyi de nasıl ana geliyoruz?!
Bulunduğunuz ana odaklanmak için yapılabilecek birçok teknik var. Hatta bunun için yurt dışında ve yeni yeni ülkemizde de “Mindfulness” seminerleri, atölyeleri yapılmaya başlandı. Ama biz başlangıç için kendi başınıza neler yapabileceğiniz konusundan bahsedelim.
Kendinizi izleyin
Uzmanlar, zihni izlemenin ana gelmekte en etkili teknik olduğunu düşünüyor. Bunu hemen fark edip, uygulamak kolay değil. Ancak bir işle ilgilenirken birden aklınızın bambaşka bir yerlerde olduğunu fark ettiğiniz olmuştur. Bunu fark ettiğiniz anda kendinizi ebeleyin ve tutun zihni, yaptığınız işe getirin. Gelmiyor mu? Şöyle bir beş dakika açın camı, biraz esneyin. Şimdi yeniden deneyin.
İşleri bölün
Yani, kalkıp da bir yandan telefonda konuşurken diğer yandan sunum hazırlamayın. İletişim çağında yaşıyoruz. Tabii ki bir yandan telefon ve mail’lerle uğraşırken diğer yanda sosyal medya hesaplarınız çılgın atıyor, bir diğer yanda da asıl yapmanız gereken işler sizi çağırıyor olabilir. Ama durun, sakin olun. Mantıklı bir öncelik belirleyin ve buna göre yapmanız gerekenleri teker teker yapın.
Düzenli hayat önemli
Odaklanma konusunda etkili şeylerden biri de hayatınızın belli bir düzende akması. Uykunuza, yemenize içmenize dikkat etmek gibi, spor yapmak da konsantrasyon üzerinde oldukça etkili. Ayrıca gün içinde yorgun hissettiğiniz anlarda ve zihninizi biraz rahatlatmak istediğinizde 20 dakika uyumak ilaç gibi gelecek. Bizde henüz iş yerlerinde siesta yok ama bu madde Home Office çalışanlarına gelsin.
Mola verin
İşleri yetiştirmek için bir deadline’ınız olduğu aşikar, hepimiz gibi. Ama mola vermeden de zorlayarak olmuyor bazı şeyler. Okuldaki teneffüsleri hatırlayın ve kendinize şimdi de bu izni verin. 45 dakikada bir yerinizden kalkın, mümkünse temiz hava alın, biraz hareket edin, makyaj yoksa yüze bir su çarpın. Su demişken, gün içinde yeterli miktarda su içmek de beynin hızlanmasında etkilidir deniyor.
Alıştırma yapın
Odaklanmaya alışkın olmayan beyne birden yüklenmeye çalışmak, ters tepmesine neden olabilir. Ürkütmeden, yavaş yavaş… Mesela kendinize zaman tutun ve 10 dakika boyunca yaptığınız işe odaklanmaya çalışın. Bu alıştırmalar sırasında bölünme ihtimaline karşı telefonunuzu uzaklaştırabilirsiniz. Kimse, 10 dakika size ulaşamadı diye ölmez, korkmayın. Kısa süreli odaklanmaları zamanla daha uzun sürelere çıkarabilirsiniz.
Uygun ortam yaratın
Şöyle bir gerçek var. Kimileri müzikle daha rahat çalışır, kimileriyse sessizlik sever. Kendiniz için en uygununu siz biliyorsunuz. Ancak müzikle konsantrasyonu arttırmak niyetindeyseniz, o iş pek öyle Serdar Ortaç’larla, Demet Akalın’larla olmuyor, söyleyelim. Açın Spotify’ı Odaklanma, Meditasyon gibi hazır listelere bakın. Ne kadar az söz, o kadar çok konsantrasyon. Hadi bakalım…